Võ cổ truyền Bình Định – linh hồn của vùng đất anh hùng:
Trên mảnh đất Bình Định – quê hương của anh hùng áo vải Quang Trung – Nguyễn Huệ, võ không chỉ là công cụ chiến đấu, mà là đạo sống, là tinh thần, là niềm tự hào văn hóa. Những dòng võ danh tiếng như Tây Sơn, An Vinh, An Thái, Thuận Truyền... đã trở thành biểu tượng của trí tuệ, khí phách và bản lĩnh con người miền Trung. Trong từng thế võ, bài quyền, nhịp trống trận Tây Sơn, ta không chỉ thấy sự mạnh mẽ, mà còn thấy tinh thần nhân nghĩa, trung hiếu và lòng yêu nước nồng nàng của người dân nơi đây. Võ cổ truyền Bình Định vì thế không chỉ là “võ”, mà là “văn” là biểu hiện của một nền văn hóa sống động và có chiều sâu, kết tinh từ lịch sử, đạo lý và tâm hồn dân tộc.
Võ đường Hồ Sừng - Làng Võ Thuận Truyền Tây Sơn
"Văn hóa còn thì dân tộc còn”, ánh sáng soi đường của di sản:
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”, “Văn hóa còn thì dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất”. Những lời ấy đến nay vẫn còn nguyên giá trị, khi nhìn vào hành trình tồn tại của Võ cổ truyền Bình Định. Bao biến thiên của thời cuộc, bao lần thăng trầm của lịch sử, võ vẫn không mất. Từ thời Quang Trung – Nguyễn Huệ đến ngày nay, người dân tỉnh nhà vẫn miệt mài “văn ôn, võ luyện”, vẫn giữ cho ngọn lửa võ đạo cháy mãi trong lòng thế hệ trẻ. Bởi họ hiểu rằng, mất võ là mất hồn, và khi hồn mất thì dân tộc cũng không còn là chính mình. Võ cổ truyền chính là tấm gương phản chiếu tinh thần Việt Nam – dũng cảm, nhân hậu, kiên cường và trọng nghĩa.
Gần 90 tuổi nhưng Đại Võ sư Lê Xuân Cảnh luôn ngày ngày giữ lửa Võ cổ truyền Bình Định
Võ cổ truyền Bình Định – cầu nối giữa quá khứ và hiện tại:
Trong đời sống hôm nay, khi nhịp sống hiện đại khiến nhiều giá trị truyền thống đứng trước nguy cơ phai nhạt, thì tại Miền đất Võ những võ đường, võ phái vẫn đỏ đèn mỗi chiều tối. Tiếng trống, tiếng hô khẩu lệnh, tiếng thở mạnh mẽ của các võ sinh vang lên trong nắng hoàng hôn. Đó không chỉ là âm thanh của luyện tập thể chất, mà là tiếng vọng của văn hóa, là hơi thở của lịch sử đang tiếp tục được viết bằng đôi tay và trái tim con người hiện đại. Ngày nay, Võ cổ truyền Bình Định đã vượt khỏi ranh giới địa phương, vươn tới rất nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ. Nhiều võ sư nước ngoài đã đến học hỏi, nghiên cứu, đưa tinh thần võ Việt lan tỏa ra thế giới. Võ cổ truyền Bình Định vì thế được mệnh danh là một trong những “cái nôi võ học Việt Nam”, là quê hương của văn hóa thượng võ.
Giữ Võ cổ truyền Bình Định là giữ hồn dân tộc:
Giữ gìn Võ cổ truyền Bình Định không đơn thuần là gìn giữ một môn phái, mà là giữ gìn căn cốt, bản sắc dân tộc Việt Nam. Một dân tộc có thể bị xâm lược, bị chia cắt, nhưng nếu còn giữ được văn hóa – còn giữ được ngọn lửa trong tâm hồn – thì dân tộc đó vẫn sẽ sống mãi. Nếu một ngày, những đường quyền, thế võ chỉ còn trong sách vở, tiếng trống trận Tây Sơn chỉ còn vang trong ký ức, thì đó không chỉ là mất một di sản võ học, mà là mất đi một phần linh hồn Việt Nam. Bởi vậy, giữ Võ cổ truyền Bình Định chính là giữ văn hóa, giữ văn hóa chính là giữ lấy Tổ quốc.
Hiện nay, được sự quan tâm của các cấp, Võ cổ truyền Bình Định đã được gửi hồ sơ đến UNESCO xem xét ghi danh “Võ cổ truyền Bình Định” là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây một sự ghi nhận những cống hiến to lớn của Võ cổ truyền Bình Định trong quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Đây cũng là bước đi mang ý nghĩa lớn trong công cuộc bảo tồn và tôn vinh di sản văn hóa dân tộc.
Niềm vui lớn khi VCT Bình Định được Chính phủ đã đồng ý gửi hồ sơ trình UNESCO xem xét ghi danh vào danh sách Di sản Văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại
Phát huy giá trị di sản trong thời đại mới:
Để Võ cổ truyền Bình Định thực sự “sống” trong đời sống hiện đại, cần đưa võ vào trường học, du lịch và đời sống cộng đồng, tạo ra không gian văn hóa để người dân và du khách được trải nghiệm, tìm hiểu và yêu mến. Cùng với đó, cần chú trọng đào tạo đội ngũ kế thừa, xây dựng cơ sở dữ liệu võ học, và ứng dụng công nghệ số trong quảng bá, bảo tồn. Khi võ được lan tỏa, được tôn vinh đúng cách, thì nó sẽ trở thành sức mạnh mềm, góp phần làm giàu cho bản sắc Việt trong thời kỳ hội nhập. Như lời Bác Hồ từng căn dặn: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, nhất định phải có văn hóa xã hội chủ nghĩa”. Văn hóa ấy chính là nguồn lực nội sinh nuôi dưỡng tinh thần, giúp dân tộc Việt Nam vững bước trên con đường phát triển.
Trung tâm VTCT Bình Định tỉnh Gia Lai đơn đã và đang thực hiện công tác bảo tồn và phát huy di sản Võ cổ truyền Bình Định
Di sản sống cùng dân tộc:
Võ cổ truyền Bình Định không chỉ là niềm tự hào của người dân Miền Đất Võ, mà là tài sản chung của dân tộc Việt Nam. Trải qua bao thế kỷ, di sản ấy vẫn sống, vẫn lớn lên cùng con người, như minh chứng rõ ràng cho chân lý bất biến của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Văn hóa còn thì dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất”. Bảo tồn và phát huy Võ cổ truyền Bình Định không chỉ là giữ lại những đường quyền, thế võ, mà là giữ lấy linh hồn dân tộc, giữ lấy bản sắc Việt Nam giữa dòng chảy toàn cầu và nhịp sống thời đại.
